سوماتروپين يا هورمون
رشد
بدنسازان به جهت پيشرفت بهتر و عضله سازی بيشتر از
اين هورمون استفاده ميکنند
البته هورمون رشد به طور طبيعی در بدن ساخته ميشو
د ولی با افزايش سن از ترشح آن کاسته ميشود در
کشورهای مثل آمريکا اين هورمون غير مجاز و دوپينگ
شناخته نميشود و جزء داروهای مفيد و در حالت اغراق
آميز به اکسير جوانی نيز معروف است چون
دراستفاده افراد پير بدن مجدادا شروع به عضله
سازی و همچنين تقويت قوای جنسی شده است البته
بدنسازان در سطح پيشرفته و در دوران تفکيک عضلانی
از اين هورمون استفاده ميکنند چون اين هورمون
علاوه بر عضله سازی خاصيت چربی سوزی نيز دارد به
هر حال استفاده از آن به افراد مبتدی وافرادی
که زير ۱۸ سال هستند توصيه نميشود چون به زبان
ساده موجب اختلال در رشد طبيعی بدن ميشود و در
افراد بالغ احتمال رشد عرضی استخوانها وجود
دارد.البته بعيد به نظر ميرسد هورمونهای موجود در
ايران اصل يا موثر باشد چون قيمت واقعی اين هورمون
بسيار بالا است ضمناْ در زير توضيحاتی از جنبه
پزشکی آورده ام:
موارد مصرف: سوماتروپين در درمان‌كوتاه قدي
ناشي از كمبود هورمون رشد ازجمله در كوتاه
قدي در سندروم ترنر به‌كارمي‌رود.
مكانيسم اثر: هورمون رشد يكي ازهورمونهاي
هيپوفيز قدامي مي‌باشد.
فارماكوكينتيك: نيمه عمر مصرف دارو
به دنبال تزريق داخل وريدي 20-30
دقيقه و پس از تزريق داخل عضلاني
يا زيرجلدي حدود 3-5 ساعت است. طول‌اثر دارو
12-48 ساعت است. متابوليسم‌دارو كبدي و دفع
آن از طريق صفرامي‌باشد.
موارد منع مصرف: در هيپوتيروئيديسم‌درمان نشده
يا تومورهاي بدخيم‌خصوص
تومور داخل جمجمه‌اي كه‌به‌طور فعال در 12 ماه
گذشته رشدكرده‌باشد نبايد مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ مصرف دارو تنها در بيماران‌با
اپي‌فيز باز مجاز مي‌باشد.
2
ـ در افراد مبتلا به ديابت ممكن است‌تنظيم
مقدار مصرف داروي ضد ديابت‌لازم باشد.
عوارض جانبي: تشكيل آنتي‌بادي،واكنش‌هاي
موضعي آلرژيك، درد و تورم‌در ناحيه تزريق و
افزايش خوش خيم فشارداخل جمجمه‌اي از عوارض
جانبي داروهستند.
تداخل‌هاي دارويي: استفاده همزمان‌مقادير
بالاي استروئيدهاي آنابوليك،آندروژنها،
استروژنها و هورمونهاي‌تيروئيدي با اين دارو
سبب تسريع بسته‌شدن اپي‌فيزها ميشود. مصرف
طولاني‌مدت مقادير درمان كورتيكوتروپين(ACTH)
و
مقادير بالاي خوراكي‌كورتيكواستروئيدها، سبب
مهار پاسخ به‌هورمون رشد ميشود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ قبل از به‌كار بردن
اين‌فرآورده بايد حساسيت به هورمون رشدو مصرف
همزمان ساير داروها خصوصكورتيكواستروئيدها
و كورتيكوتروپين رادر نظر گرفت.
2
ـ دارو بايد به مقدار مناسب تجويز شده وميزان
رشد به‌طور منظم توسط پزشك‌تعيين شود.
3
ـ در صورتي كه درمان با شكست مواجه‌شود،
تست‌هاي سرولوژيك براي تعيين‌ميزان آنتي‌بادي
هورمون رشد انجام‌گردد.
4
ـ سن استخوان طي درمان بايد هر سال‌تعيين
شود.
5
ـ بررسي عملكرد تيروئيد و ارزيابي‌بروز ضايعات
داخل جمجمه‌اي لازم‌مي‌باشد.
6
ـ تزريق داخل عضلاني دارو بسياردردناك
مي‌باشد.
مقدار مصرف:
مقدار مصرف 0/5-0/7units/kg
(درسندرم
ترنر مقدار مصرف به
units/kg 1افزايش
مي‌يابد) در هر هفته مي‌باشد كه به6-7 مقدار
منقسم براي تزريق زيرجلدي‌تقسيم ميشود (يا
به 2-3 مقدار براي‌تزريق داخل عضلاني).
تستسترون
موارد مصرف: تستوسترون در درمان‌كمبود
آندروژن ناشي از هيپوگناديسم‌اوليه، تأخير
بلوغ در مردان، سرطان‌پستان، كم‌خوني،
تأخير در رشد،
likensclerosus
و ميكرو سفالوس به‌كار برده‌مي‌شود.البته
دربدنسازی به جهت عضله سازی و افزايش قدرت
استفاده ميشود.
مكانيسم اثر: در سلول بافت هدف‌تستوسترون
توسط آنزيم -5 آلفا ردوكتازبه -5 آلفا دي
هيدروتستوسترون (DHT)تبديل
ميشود. تستوسترون و
DHT
به‌گيرنده‌هاي درون سيتوپلاسمي متصل
ومجموع به جايگاه‌هاي خاصي در هسته‌سلول
متصل مي‌شوند. كمپلكس استروئيدـ گيرنده
نسخه‌برداري را آغاز كرده و درنهايت سبب
افزايش ساخت پروتئين‌مي‌شود.که در نتيجه
منجر به افزايش ساخت عضله ميشود.
فارماكوكينتيك: مانند ساير
استرهاي‌تستوسترون انانتات ابتدا به فرم
فعال‌تستوسترون آزاد هيدروليز شده كه
خودممكن است به دو متابوليت اصلي فعالDHT
و استراديول تبديل شود. طول اثردارو بيش
از ساير استرهاي تستوسترون‌مي‌باشد و نيمه
عمر آن حدود 10-15 روزاست. متابوليسم دارو
كبدي بوده ومتابوليت‌ها عمدت در ادرار
ترشح‌مي‌شوند. به‌دليل وجود چرخه كبدي
ـروده‌اي مقداري از دارو از طريق
مدفوع‌دفع ميشود.
موارد منع مصرف: تستوسترون درصورت وجود
سرطان پستان در مردان،سرطان پروستات،
نارسايي قلبي،بيماريهاي قلبي ـ كليوي
حاد، خيز، عيب‌كار
كبد، سابقه انفاركتوس
ميوكارد،افزايش كلسيم خون و بزرگي
پروستات،بايد با احتياط مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ در كودكان و نوجوانان درحال
رشد خطر انسداد پيش از بلوغ‌اپي‌فيزهاي
استخواني، بلوغ جنسي‌زودرس در مردان و
بروز صفات ثانويه‌جنسي مردانه در زنان
وجود دارد. رشداستخوان بايد هر شش ماه
توسطراديوگرافي دست و مچ كنترل شود.
2 ـ در افراد مسن احتمال افزايش خطربزرگي
يا سرطان پروستات با مصرف‌دارو وجود دارد.
3 ـ در مردان احتمال ايجاد
اوليگواسپرمي،آزواسپرمي و
ناباروري طي مصرف
بامقادير بالا وجود دارد.
4 ـ در بيماريهاي كبدي، قلبي و
كليوي،بيماريهاي ايسكميك قلب، زيادي
فشارخون، صرع، ميگرن و متاستاز
استخوان‌دارو بايد با احتياط تجويز شود.
عوارض جانبي: احتباس سديم به همراه
ادم،افزايش كلسيم خون، افزايش
رشداستخوان، نعوظ غيرطبيعي و مداوم
آلت‌تناسلي، بلوغ زودرس و انسداد اپي‌فيز
قبل‌از بلوغ در مردان، بروز صفات
ثانويه‌جنسي مردانه در زنان،
توقف‌اسپرماتوژنز در مردان، نامنظم
شدن‌سيكل قاعدگي در زنان و
تحريك‌پذيري‌مثانه يا عفونت دستگاه ادراري
در مردان‌از عوارض جانبي دارو هستند.
تداخل‌هاي دارويي: به‌دليل افزايش
اثرداروهاي ضد انعقاد در مصرف همزمان
باآندروژن‌ها مقادير اين داروها بايد
براساس‌زمان پروترومبين تنظيم شود. تنظيم
مقدارمصرف داروهاي ضدديابت و انسولين
نيزبه دليل كاهش قند خون لازم
مي‌باشد.مصرف همزمان دارو با
داروهاي‌هپاتوتوكسيك، سبب افزايش بروز
سميت‌كبدي ميشود. مصرف مقادير
بالاي‌آندروژنها به همراه هورمون رشد
انسداداپي‌فيزها را پيش از بلوغ، تسهيل
مي‌كند.
نكات قابل توصيه: 1 ـ
كارسينوماي‌هپاتوسلولار و نئوپلاسمهاي كبدي
بامصرف مقادير بالا و دوره‌هاي مصرف‌طولاني
مدت گزارش شده‌است.
2 ـ در مصرف طولاني مدت احتمال
ايجادناباروري در مردان وجود دارد.
مقدار مصرف به جهت درمان: در درمان
هيپوگناديسم‌مقدار مصرف اوليه 250 ميلي‌گرم
هر 2-3هفته و ميزان مصرف نگهدارنده
250ميلي‌گرم هر 3-6 هفته از طريق
تزريق‌آهسته داخل عضلاني مي‌باشد. در
درمان‌سرطان پستان 250 ميلي‌گرم هر 2-3
هفته‌يك‌بار تجويز ميشود.
اکسی متولون
موارد مصرف: اكسي متولون يك
استروئيدآنابوليك است كه مانند
سايراستروئيدهاي انابوليك در درمان كم
خوني‌ناشي از ضعف شديد مغز استخوان
وپيشگيري از عواقب آنژيوادم ارثي و
يادرمان تاخير در رشد، مصرف ميشود.که
البته در بدنسازی برای افزايش حجم عضلانی
وقدرت استفاده ميشود.
مكانيسم اثر: استروئيدهاي انابوليك
بادخالت در متابوليسم پروتئين‌ها و
تحريك‌اشتها باعث تغيير ذخيره
پروتئين‌مي‌شوند. همچنين با افزايش
توليداريتروپوئيتين و افزايش ميزان
گلبول‌هاي‌قرمز و هموگلوبين باعث بهبود
كم خوني‌مي‌شوند.که در نتيجه در اثر ورزش
باعث افزايش حجم عضلانی و افزايش قدرت
ميشود.
موارد منع مصرف: در صورت ابتلاء
به‌سرطان پستان، عيب شديد كار
كبد،افزايش شديد كلسيم خون و
سرطان‌پروستات نبايد مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ در صورت وجود ناراحتي‌قلبي
يا سابقه انفاركتوس ميوكارد بايد
بااحتياط مصرف شود.
2 ـ اين دارو ممكن است باعث كاهش
قندخون در افراد ديابتي شود.
عوارض جانبي: آكنه يا روغني شدن
پوست،بزرگ شدن كليتوريس در زنان يا
آلت‌تناسلي مردانه، خشن شدن صدا در
زنان،اختلالات قاعدگي و رشد غير طبيعي
مو،افزايش نعوظ در مردان، تحريك
پذيري‌مثانه، حساس شدن پستان‌ها
وژينكوماستي از عوارض جانبي دارو
هستند.و در استفادهای زياد و طولانی مدت
آسيبهای برگشت ناپذير کبدی.
تداخل‌هاي دارويي: مصرف همزمان
اكسي‌متولون با داروهاي ضد انعقاد ممكن
است‌باعث افزايش اثرات اين داروها
شود.مصرف همزمان با ساير داروهاي
سمي‌براي كبد ممكن است باعث تشديد
عوارض‌سمي دارو بر روي كبد شود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ درمان با دارو
بايد باحداقل مقدار مصرف شروع شود.
2 ـ مصرف رژيم غذائي متعادل از
نظرپروتئين و كالري براي دست‌يابي به
اثرات‌درماني مناسب لازم است.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: مقدار 5mg/kg/day
ـ 1مصرف ميشود. براي درمان
كم‌خوني‌ممكن است به 6 ـ 3 ماه درمان
نياز باشد.
كودكان: در نوزادان و كودكان
نارس‌مقدار 18mg/kg/day
يا 5mg/m2
بصورت‌مقدار واحد مصرف ميشود.
